شاخص ترینور Treynor Index
محاسبه ریسک در حال حاضر مهمترین فاکتور برای سرمایه‌گذاری است و به همین دلیل تمامی صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای کسب سود اقدام به محاسبه ریسک پرتفوی خود می‌کنند. ابزارها و فرمول‌های زیادی برای محاسبه ریسک وجود دارد و افراد و صندوق‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری به تناسب نوع فعالیت خود از آنها استفاده می‌کنند. یکی از ابزارهای محاسبه ریسک سرمایه‌گذاری «شاخص ترینور» است که محاسبه آن بسیار شبیه نسبت شارپ و نسبت سورتینو است. این شاخص توسط یک اقتصاددان آمریکایی به نام «جک ترینور» توسعه داده شد و همچنین وی یکی از کسانی است که مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) را ابداع کرد.
شاخص ترینور در واقع عملکرد یک سرمایه‌گذاری ریسکی را از طریق آنالیز بازده مازاد پرتفو نسبت به هر واحد ریسک محاسبه می‌کند. در شاخص ترینور بازده مازاد به بازدهی مازادکسب شده نسبت به بازدهی بدون ریسک گفته می‌شود. بدین معنی که در این شاخص بازدهی‌ای محاسبه می‌شود که بیشتر از بازدهی به دست آمده در شرایط بدون ریسک است. بازدهی بدون ریسک همان بازدهی حداقلی است که هیچ ریسکی ندارد و به لحاظ تئوریک در هر صورت کسب می‌شود. این میزان معمولا همان بازدهی اوراق قرضه یک ساله یا دو ساله است که کسب آن در واقع در هر سرمایه‌گذاری‌ای امکان‌پذیر است. بازدهی مازاد به بازدهی فراتر از این میزان اشاره دارد. ناگفته نماند که این بازدهی بدون ریسک فقط در تئوری وجود دارد و گرنه هیچ سرمایه‌گذاری بدون ریسکی در عالم واقع وجود خارجی ندارد و تمامی سرمایه‌گذاری‌ها حداقلی از ریسک را با خود حمل می‌کنند حتی اوراق قرضه.
هرچه شاخص ترینور بیشتر باشد بازدهی مازاد کسب شده از طریق پرتفوی یک واحد از ریسک کل بازار بیشتر است. شاخص ترینور گاهی اوقات تحت عنوان «نسبت ترینور» نیز خوانده می‌شود.
محاسبه شاخص ترینور نیز بسیار شبیه نسبت شارپ و نسبت سورتینو است با این تفاوت که مخرج کسر شاخص ترینور با آن دو متفاوت است. در مخرج کسر شاخص ترینور بتای پرتفو قرار دارد. فرمول شاخص ترینور یا نسبت ترینور به شرح زیر است:
شاخص ترینور = (بازده پرتفو – نرخ بدون ریسک) / بتای پرتفو
شاخص ترینور نشان می‌دهد که چه مقدار بازدهی (پرتفو، صندوق سرمایه‌گذاری یا ETF) نسبت به میزان ریسک هر سرمایه‌گذاری کسب می‌شود. مقدار بالای شاخص ترینور بدین معنیست که یک پرتفو برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر است. این شاخص نشان می‌دهد که یک سرمایه‌گذار به ازای هر بار تجربه نوسان یا ریسک چه میزان پاداش دریافت می‌کند.
پیش‌فرض بنیادی شاخص ترینور مانند نسبت شارپ این است که عملکرد سرمایه‌گذاری باید بر اساس ریسک تعدیل شود تا تصویر دقیق‌تری از سرمایه‌گذاری افراد به دست آید. اگرچه نسبت ترینور برای تعیین بازده یک پرتفو بر اساس ریسک موجود بسیار مناسب و مهم است اما سرمایه‌گذاران باید حتما این موضوع را در نظر بگیرند که این نسبت و یا سایر نسبت‌ها به تنهایی نمی‌توانند تصویر کاملا دقیقی از بازده سرمایه‌گذاری ارائه دهند. چون عملکرد واقعی پرتفو یا صندوق نسبت به عملکرد آنها در تئوری بسیار متفاوت است. اگرچه این نسبت‌ها بیشتر جنبه تئوریک دارند اما برای ارزیابی وضعیت پرتفو یا صندوق و ارائه یک نمای کلی از عملکرد پرتفو مناسب می‌باشند.
به عنوان مثال فرض کنیم یک پرتفو به نام A بازدهی‌ای معادل 8 درصد در یک سال معین کسب می‌کند. بازده نرخ بدون ریسک در آن سال حدود 5 درصد است و بتای پرتفو نیز 1.5 است. در همان سال پرتفوی B بازدهی‌ای معادل 7 درصد کسب می‌کند و بتای این پرتفو نیز 0/8 است.
در این حالت نسبت ترینور برای A برابر با 2 است و این نسبت برای پرتفوی B نیز معادل 2.5 است. اگرچه پرتفوی A بازدهی بیشتری نسبت به B کسب کرده اما نسبت ترینور نشان می‌دهد که با توجه به ریسک موجود B عملکرد بهتری داشته است. لذا این نسبت به ما نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در پرتفوی B مناسب‌تر است.
